OUDERSCHAP (2)

Ik lees TIRZA, de nieuwe, fenomenale Grunberg. Na de passage uit het boek van Nadine Gordimer nu deze korte passage over ouderschap:

'Ze hoeft je niet te mogen. Ze is je dochter.'
'Dan kan ze nog wel aardig tegen me zijn. Ze negeert me.'
'Ze neemt het je kwalijk dat je bent weggegaan. Ze had je nodig.' Hij veracht zijn eigen woorden, zo zwak vindt hij ze.
'Had ik mijn eigen leven moeten opgeven voor haar?'
Ja, wil Hofmeester zeggen. Ja, voor je kinderen geef je je leven op. Misschien is dat het enige waar het ouderschap om draait. De rest is bijzaak. (...)'

MORGEN 0110

In België is het morgen een grote dag. Op initiatief van Tom Barman, de voorman van dEUS, vinden de 0110-concerten plaats - concerten VOOR DE VERDRAAGZAAMHEID. Vrijwel alle artiesten die meetellen in Vlaanderen en Wallonië zegden belangeloos hun medewerking toe, ook al is het Vlaams Belang fel tegen de deelname van enkelen van hen. Maar in de steden Antwerpen, Gent, Charleroi en Brussel kunnen de Belgen genieten van concerten met dEUS, Will Tura, Hooverphonic, Arid, Salvatore Adamo, Sioen, Johan Verminnen, Yasmine, Zita Swoon, Laïs, Willem Vermandere, Clouseau, Helmut Lotti, Laura Lynn, Bart Peeters en vele anderen.
Het is een uitzonderlijk initiatief en een uitzonderlijke uitvoering van dit initiatief. Er zijn ook allerlei nevenprojecten die je op de website www.0110.be kunt bekijken. Op diverse podia treden ook schrijvers op, en van de schrijvers voor jonge mensen zien we o.a. Joke van Leeuwen, Elvis Peeters, Bart Meuleman en Anne Provoost. Bart Moeyaert presenteert zijn nieuwe stadsgedicht KIES - zie hieronder.

KIES

Bestaan kan iedereen.
Er zijn vraagt moed.
En wat de dichter doet
is pleiten voor het een.
Hij wil zijn leven niet
door wekkers laten leiden
of als een hond onthouden
dat hij kan slapen tot
het rinkelt naast zijn oor.
Hij bauwt niet na
wat hij soms uit
een mond hoort vallen
op tram acht, of met
een zwarte kwast over
een smoel geschreven ziet.
Zelf houdt hij niet
van vlekken maken,
maar als het bot moet
stelt hij dingen scherp
zodat het snijdt.
Hij woelt en spit graag,
graaft de scherven
uit de klei, haalt het beste
wat er is naar boven,
ook al weet hij dat er
daardoor naast zijn hart
een stem blijft jeuken,
maar ach zo gaat dat
als de dingen moeilijk
worden en je bereid bent
met een pen van krijt
of kool te schrijven.
Hij is het best geplaatst
om iets over de gum
te zeggen, omdat hij
als geen ander weet
hoe leeg het is als hij
het blad omslaat, hoe snel
de fout, maar ook hoe klein
en hoe verlamd
een hand van angst.
En daarom juist blijft hij
in potlood denken,
want dat is volgens hem
het wezen van er zijn.

Bart Moeyaert.

Wat kunnen wij, hier in Nederland doen? Om 0:00 zondagavond naar Canvas kijken, het tweede Vlaamse tv-net, of de HUMO kopen, en dan de speciale editie met cd, waarvan de opbrengst naar 0110 gaat. Op de cd twintig Belgische songs, van veelal de boven genoemde groepen en artiesten. Vooral van Bart Peeters'song MESSIAS was ik onder de indruk.

GASTBLOGGER JAN-PAUL

Dit weblog begon als een soort verslag-log vanuit Berlijn, maar inmiddels houden we het nog maar even in stand. En dat 'we' uit de vorige zin klopt, want behalve mijn eigen bijdragen komen daar af en toe gelukkig ook die van anderen bij. Vanaf nu zal er van tijd tot tijd een gastblogger zijn, steeds voor een periode van een paar weken. Daar ben ik heel blij mee!
En ik ben vooral ook heel blij dat Jan-Paul Schutten me als eerste wil bijstaan. Jan-Paul Schutten is een van de beste geheime wapens van de kinderliteratuur. Hij schrijft voor verschillende uitgeverijen over uiteenlopende onderwerpen. Zo maakte hij voor Querido het prachtige boek RUIK EENS WAT IK ZEG, voor Van Goor ALLES UIT DE KAST en het boek over HET NOS JEUGDJOURNAAL, voor Nieuw Amsterdam de inleidingen bij de boek/cd's van Frank Groothof, en voor uitgeverij Kluitman een boek over de Romeinen en onlangs over SPIONNEN ('TOPGEHEIM'- alles wat je niet mag weten over spionnen). Ik las dat laatste boek met heel veel plezier. En je blijft er ook over nadenken. Wat is er bijvoorbeeld met Datastream Cowboy gebeurd, de 16jarige jongen die in 1994 de computer van het Pentagon hackte. Kreeg hij gevangenisstraf? Hoe gaat het hem nu? Wellicht antwoord op die vragen in de blogbijdragen van Jan-Paul, die a.s. zondag beginnen en twee weken zullen duren. Precies dus tijdens de kinderboekenweek die hij, als partner van kinderboekenweekgeschenkschrijfster Bibi Dumon Tak vanuit het hart mee zal maken...

STERREN OP IJSLAND

De verbeelding aan de macht? Op IJsland kan dat zomaar -
deze avond, 29 september 2006, gingen in Reykjavik één uur lang (tussen 22:00 uur en 23:00 uur) alle lichten uit, zodat de inwoners de sterrenhemel beter konden zien. De (oa kinderboeken)schrijver Andri Snær Magnason wilde dit al jaren. Al in 2000 kaartte hij het aan bij het stadsbestuur, maar nu, in het kader van het Reykjavik International Film Festival was het dan zover. 'The organizers at the film festival grabbed the idea and made it happen. According to tradition stars show up at film festivals. At this festival the brightest stars in the world will show up. Real stars,' zei Magnason.
In het uur donkerte gaven sterrendeskundigen uitleg (via de radio) over wat er aan de hemel te zien was.

Voor zover ik weet zijn Magnasons boeken nog niet in het Nederlands vertaald, en dat lijkt me jammer. Een van zijn boeken (HET VERHAAL VAN DE BLAUWE PLANEET) heeft allerlei belangrijke Noordse prijzen gekregen en interessant lijkt me ook zijn boek NIEMANDS BOEK, dat niet in de winkel verkrijgbaar is, maar in 2000 exemplaren door IJsland verspreid werd. Letterlijk. Het werd dus op allerlei plaatsen neergelegd. Wie het boek gelezen heeft schrijft zijn boek achterop de kaft en legt het vervolgens weer ergens anders te vondeling...

Maar eerst moeten we zijn sterrenkijk-idee misschien maar eens omarmen?

DOE EEN WENS-bundel

Vandaag was ik bij de presentatie van een bijzondere dichtbundel. DROMEN EN WENSEN heet het boek dat is uitgegeven door de Doe Een Wens Stichting - de stichting die wensen vervult van kinderen met een levensbedreigende ziekte. De bundel staat vol met gedichten van kinderen (en van sommige oudere dichters...), en dit is één van de leukste:

GEEN WENSEN

Ik heb geen
wensen.
Alles is goed.
Ik heb geen
wensen.
Ik ben gelukkig
met alles om me heen.
Ik heb geen wensen.
Alles is goed.

Jelle Grosman, 11 jaar.

De mooie tekeningen in het boek zijn van Saskia Halfmouw, zie bijgaande illustratie (van de site www.doeeenwens.nl).
De middag werd geprensteerd door Jacques d'Ancona die dat heel aandachtig en professioneel deed, en het hoogtepunt voor velen was het optreden van Jamai. Ongelooflijk zoals die jongen meteen enthousiasme in een volle zaal kan brengen en dan ook nog de juiste toon in zijn spreken tegen de kinderen treft.
Het was dus een goede middag en Doe Een Wens is een belangrijke stichting!

PATRICK KLUIVERT

Ik kan er niks aan doen, hij fascineert me. Hij lijkt een man met geheimen, maar eigenlijk lijkt hij óók compleet transparant. Er zijn veel oordelen over hem en om hem heen, en dat kan toch allemaal niet kloppen... Hoe voelt Patrick Kluivert zich? Vooral nu hij ook nog eens opnieuw last heeft gekregen van zijn oude blessure, en al na 20 minuten triest het veld af moest lopen in de wedstrijd tegen ADO...? En dan dat harde interview onlangs in HOLLAND SPORT... Is hij een jongetje in het lichaam van een man? Een vader in het lichaam van een player? Een wijze zwijger? Een gijzelaar van zichzelf? Is hij aardig?

In zijn internetcolumn DE VRIJE MAN schreef Theo Bakker een prachtig stuk over hem. Ik citeer daaruit: 'Ik zie niet in hem wat hij in zichzelf ziet, een slachtoffer. Maar u en ik zien óók een oud geworden kind dat de weg kwijt is. En dat doet zeer aan de ogen. Verbreek je contract bij PSV, Patrick. Aanvaard hulp. Schud alle jaknikkers en lui die aan je willen verdienen af. Heel de ziel. Maak goed wat je nog goed kunt maken. Verdwijn voorlopig van het voetbaltoneel. Tijd voor de grote reiniging.'

(De hele column is te lezen via www.planet.nl.)

DE TASMAANSE DUIVEL

Ik kocht hier in Parijs een prachtig prentenboek. Het heet LE DIABLE EN TASMANIE en is getekend en geschreven door de Zwitserse Irene Schoch (www.ireneschoch.com). Ik kende deze tekenares niet, maar volgens mij zijn ook haar andere boeken de moeite waard.
In dit boek is een Tasmaanse Duivel (een beerachtige diersoort) de hoofdpersoon. Hij besluit om met een aantal van zijn vrienden uit de dierentuin te ontsnappen en een nieuw bestaan in Tasmanië op te bouwen. Het is zo mooi en vrolijk getekend (met prachtige uitklapplaten) dat ik nu ook wel meer zou willen weten over Tasmanië én over Tasmaanse Duivels!

MEVROUW VERDONK

Ik las de Volkskrant en was geraakt door een boze brief van schrijver Michael Frijda aan minister Verdonk. Hij schreef aan het eind van zijn brief: 'Mevrouw Verdonk, ik vind het heel erg, maar ik haat u. Ik haat u. Ik haat u. Waar baseer ik mij op? Welnu: op mijn kloten. Die begrijpen meer dan u denkt. Ga weg, ga alstublieft weg.'
Dat is heftig. Maar de aanhef van zijn brief was: 'Over u zou ik graag iets redelijks zeggen.'
En dat begrijp ik. Een jaar of wat geleden dacht ik altijd: als het zou kunnen zou ik graag eens met mevrouw Verdonk spreken over wat haar écht beweegt. Ik wilde zo graag de redelijkheid in haar ontdekken. Maar ik ben steeds minder gaan geloven dat dat mogelijk is. Uiteraard zou mevrouw Verdonk nooit met mij spreken, waarom zou ze ook, maar als ze dat al deed, bleef ze waarschijnlijk toch politiek reageren. Dat zou ik trouwens nog wel kunnen begrijpen. Maar inmiddels heeft ze zoveel dingen gezegd die gevaarlijk zijn, die over alle nuances heen denderen, die mensen in praktisch en daadwerkelijk gevaar brengen, dat het niet meer opportuun lijkt om alle redelijkheid aan te spreken als het gaat om deze bewindsvrouw. Nog steeds denk ik: we weten niet alles van haar, ze kan persoonlijk een heel ander iemand zijn, maar sinds ze de macht in de VVD wilde grijpen, zichzelf fantastisch leek te vinden, Fortuyn-achtige gebaren ging maken en zoveel mensonterende praktijken bleef verdedigen, is het bijna misdadig om de redelijke weg te blijven bewandelen. En dus raakten de woorden van Michael Frijda me. Zo hard als hij zou ik niks durven opschrijven. Maar ik voel ook dat ik in het denken over mevrouw Verdonk allang geen enkel beroep meer kan doen op het voordeel van de twijfel.

OUDERSCHAP

Ik lees nu WORD WAKKER ('Get a life') van Nobelprijswinnares Nadine Gordimer. ik kende geen van haar boeken, maar ben in elk geval door dit verhaal totaal gegrepen. Met name vanwege haar stijl, die bruut is en toch heel precies.
Ik wil hier een kleine passage over ouderschap overtypen:

Als verwekker heb je ergens in jezelf een overlevingspakket weggeborgen, uitgerust met zowel praktische als psychologische middelen om met de bekende lijst van bestaanscrises in het leven van je kinderen om te kunnen gaan: mislukte carrière, suïcidaal gebrek aan zelfvertrouwen, ongelukkige liefde, gestrand huwelijk, verandering van sexuele voorkeur, drugsverslaving, schulden.

Dat klinkt zo sterk, en misschien klinkt het ook waar. Ik heb geen kinderen, laat staan oudere kinderen, maar zou het zo zijn? Vinden ouders in zichzelf ongedachte pleisters in geval van crisis bij een van hun volwassen kinderen?

DIALECT

Soms staan er in recensies van boeken (in dit geval in de NRC) vreemde wetenswaardigheden. Zo las ik dat vogels in dialect zingen! Vogels uit diverse windstreken die tot dezelfde vogelsoort behoren kunnen elkaar wellicht minder goed verstaan omdat ze in het Limburgs fluiten! Of in het Oost-New-Foundlands!
Maar nog vreemder is dit: één vogeltje, toch net zo weidverspreid is als andere soorten, doet niet mee aan de dialectverschillen. De Amerikaanse matkop namelijk - in zijn zang is geen enkele dialect-afwijking te horen. 'Aan die regio-flauwekul doe ik niet mee. No way.'

HUILENDE VROUW

In de TGV ging een veel te harde telefoon. Dat gebeurt vaker, want er gaan er veel en ze zijn vaak te hard. Het meest ongeoorloofd, wat mij betreft, zijn de mobieltjes die rinkelen als een ouderwetse telefoon uit de draaischijftijd (why? why?) - maar dat allemaal terzijde.
Na tergend lang in haar tas graaien nam een mevrouw die één stoel en een gangpad verder zat, op. Ze begon een niet al te luid gesprek in het Frans. Na een tijdje smeet ze haar telefoon neer. Dat zag er vreemd uit, want het was een deftige mevrouw. Meteen pakte ze hem weer op en toetste ze een nummer in. Het gesprek ging verder, met duidelijk dezelfde persoon. Er kwam ruzie van, en hetzelfde ritueel met telefoontje dichtklappen en neersmijten en daarna weer oppakken, driftig toetsen en 'Arrête! Arrête!' roepen, herhaalde zich nog een aantal keren.
Maar vlak voor de laatste keer dichtklappen van haar gsm riep ze in het toestel: 'Bon! Pars! Pars!' ('Vertrek dan maar jij!'), en daarna ging ze een potje zitten huilen. Gestileerd huilen was het, zo heel stilletjes en toch helder.
Ik vroeg me af of ik iets kon doen, en volgens mij vroeg de hele coupé zich dat af, in het bijzonder de ongelukkige-meneer-met-snor die niet bij haar hoorde maar wel naast haar zat. Hij deed niks en we deden allemaal niks.

Ooit, een tijd geleden, liep ik eens in de gangen van de metro en toen kwam me een luid theatraal huilend meisje tegemoet. Ze schokte en haalde diepe jank-adems op. Toen ik haar vroeg of ik kon helpen, schudde ze van NO en schoot kwade vonken uit haar ogen. Weer zo'n man, dacht ze waarschijnlijk.

Slotvraag: laatst hadden we hier een kleine discussie over wel of niet primair moeten reageren, maar in casu onbekende huilende dames ligt alles misschien toch weer anders? Wie heeft soortgelijke ervaringen? Wellicht zelfs met onbekende huilende mannen?

SLAAPWETENSCHAP

Onlangs zag ik de Canadees-Franse film C.R.A.Z.Y., en die was heel aardig. En ik moet VOLVER, THE WIND THAT SHAKES THE BARLEY en ZWARTBOEK nog zien, maar de film waar ik écht naar uitkijk, en die nog niet uit is dus, is THE SCIENCE OF SLEEP.
De regisseur is Michel Gondry, die we kennen van het verrassend-romantisch-zwiepende ETERNAL SUNSHINE OF THE SPOTLESS MIND. Hoofdrolspelers zijn Charlotte Gainsbourg (die o.a. een rol speelde in de fameuze film THE CEMENT GARDEN) en Gael Garcia-Bernal, de grote held van THE MOTORCYCLE DIARIES, LA MALA EDUCACION en vooral Y TU MAMA TAMBIEN.
Dus: hoera, wat een combinatie. Maar darndarn, we moeten nog tot november wachten. Tenzij... ik hier in Parijs ga, waar ik drie dagen ben. Ah!

DONKERE ARENA

Jan-Willem Anker won vorig jaar met zijn debuut-poëziebundel INZINKINGEN de Jo Peters Poëzieprijs. Als onderdeel van zijn prijs mocht hij een nieuwe, kleine bundel maken. Maar heeft hij daar wel tijd voor? Want zie, er is alweer een tweede bundel, net verschenen: DONKERE ARENA. Ik ga hem snel kopen, want ik kijk uit naar zijn nieuwe poëzie. In het tijdschrift AWATER lazen we al wat voorproeven. Onder andere dit gedicht:

WAT ZE VAN ONS DENKEN

Wat ze van ons denken
is hun gebrek
niet onze verdienste.

Ze sussen hun geweten
door zichzelf om te draaien
wie weet waarheen.

We wisselen van houding
herbouwen wat ons omgeeft
vernieuwen onze routes.

Zo is het voor iedereen
eenvoudig opnieuw beginnen.

BERLINER HOCHARBEITER

Nog even deze foto posten: ze stonden bij de Reichstag in Berlijn iets te doen met een hoogwerker. Ik moest het fotograferen. 't Is een hoogwerker van het model kniktelescoop. Dat dit ding zo heet zal niemand verbazen, maar wat deden die mensen die in het bakkie stonden en zo hoog naar iets staarden? Het waren heren en dames in nette pakken. Geen kwasten, geen meetlatten, geen sponsen in hun hand...

KIOSKEN

Het is een klein wonder: de kiosken op de NS-stations. En dit is het wonderlijke: de mensen die er werken zijn áltijd vriendelijk. Of ze nu Mustafa heten, of Viola, of Geert, of meneer De Bruijn. Worden ze daarop getraind? Wordt het ze aan de binnenkant van hun kioskje de hele dag ingeprent, via videovlaggetjes of audiobeams?
Gisteren haalde ik reiskoffie bij een van de kiosken in Rotterdam. Meneer de Bruijn (hij heet anders, maar hij ziet eruit als een Meneer de Bruijn) noemde me de prijs van de koffie, en hij zette een bekertje voor me neer. Ik betaalde en bleef staan. Heel aarzelend vroeg Meneer de Bruijn: 'Eh... dit was het zo, toch?' 'Ja,' zei ik, 'maar u heeft nog geen koffie in mijn bekertje gedaan.'
'Owh owh,' zei Meneer De Bruijn, 'die vroege diensten toch. Ik moest vanochtend al om half vijf op.'
'Geeft toch niks, meneer De Bruijn,' wilde ik zeggen, 'u bent altijd zo vriendelijk, u mag u van mij de komende vierendertig keer nog vergissen.' Maar natuurlijk zei ik dat niet. Armzalige secundair reageerder die ik ben. Toen ik op de roltrap stond dacht ik alleen nog maar: weblogrechtzetting. 't Is natuurlijk een armzalige genoegdoening, maar bij deze dan maar. Dankuwel Meneer de Bruijn. En Geert. En Viola. En Mustafa. (Handig ook, die naamkaartjes).

ONE-HIT CD'S

In Duitsland kocht ik een cd van ene Emirsian. Er stond een ongelooflijk positieve recensie in een cd-blad. Hij zou een singer-songwriter van de klasse van Nick Drake zijn. Ik hou nogal van dat genre, dus ik was geïnteresseerd. Maar wat bleek? Geen klap. De cd is slap en onorigineel. Behalve één nummer. Het laatste: Achtschig Sirunag. Op dat nummer zingt Emirsian mee met een oud liedje dat zijn vader ooit op een cassettebandje opnam voor zijn toen nog jonge gezin. Op de achtergrond horen we de keukendeur dichtslaan en ook Emirsians broer zingt mee. Emirsian heeft een Armeense achtergrond, vandaar dit liedje in een afwijkende taal, de rest van de cd is in het Engels.
Maar nu het dilemma: wat moet ik met zo'n cd? Wie kent dat ook? Een cd gekocht en maar één liedje goed gevonden? En welke cd, met welk liedje? Ik zal ook nog eens in mijn eigen kast kijken...

RED HAT GIRLS

Een vrolijk artikel vandaag in TROUW:
50+-vrouwen verenigen zich, nu ook in Nederland, in een organisatie met als enig doel: leuke dingen doen. Wie ouder is dan 50 verdient het om te genieten, en braaf zijn - dat waren ze al voor hun twintigste. De rode hoed is hun symbool, en als ze bijeenkomen dragen ze die dan ook lustig, al dan niet op hun paarse jurk. De dames zeggen in het interview o.a.: 'Wij zijn de dochters, de vrouwen, de vriendinnen, de grootmoeders van deze tijd. We staan voor alles en iedereen klaar. En dat blijven we doen. Maar één keer in de maand willen we lekker lachen. Onbedaarlijk lachen, zoals je dat met vriendinnen van vroeger deed.' En: 'We hebben maar één verbod. Je mag bij ons niet zeuren. Als je dat toch doet, krijg je een boete.'
Het uitstekende artikel is van Marlies Kieft, en bijgaande foto is van de website www.redhatnederland.nl genomen (van de afdeling Alkmaar :-)).
Overigens is de van oorsprong Amerikaanse society vooral gebaseerd op.. een gedicht! Dit:

WAARSCHUWING

Wanneer ik een oude vrouw
ben, zal ik paars dragen.

Met een rode hoed, wat niet bij
elkaar past en me niet staat.

En zal ik mijn pensioen besteden
aan cognac, zomerhandschoenen.

En satijnen sandalen, en zeggen
dat we voor boter
geen geld hebben.

Als ik moe ben, zal ik
op de stoep gaan zitten,

en in winkels zal ik van alles
proeven en op alarmknoppen
drukken.

Ik zal mijn stok ratelend langs
straathekken trekken

om de braafheid van mijn
jeugd te compenseren.

Ik zal op pantoffels door de
regen lopen,

bloemen plukken in andermans
tuin

en leren spugen.
(...)


JENNY JOSEPH

NOG EEN BOEK VAN E.R. FRANK - FRICTION

De schrijfster E.R. Frank die ik in Berlijn ontmoette schreef vier boeken. Ik las, na AMERICA, nu ook FRICTION. Dit verhaal schreef ze voor iets jongere kinderen, het gaat over 12-jarigen. Hoofdpersoon is Alex, een meisje dat compleet in verwarring raakt als haar nieuwe klasgenootje Stacy hun geweldige jonge leraar Simon van iets vreselijks beschuldigt. Simon zelf heeft gezegd: 'Achter elke leugen zit een klein stukje waarheid verborgen', dus is dat in dit geval niet ook zo?



Emily Frank schrijft met een compleet eerlijke pen. Ze gaat zeer moeilijke onderwerpen niet uit de weg, ook niet voor 12-jarigen. Daarmee werd ook dit boek een rauw boek, een boek over verwerken ook, net als AMERICA. Natuurlijk is het tegelijk heel verschillend, maar ook over dit boek blijf je heel wat dagen nadenken. Ik denk niet dat ik een schrijver ken die zo compromisloos voor alle kanten van de nare waarheid kiest, en dus ook voor haar publiek. Of het moet Melvin Burgess zijn, aan wie ze heel in de verte wel doet denken.

FOTO (4)

En tenslotte een foto van de Lese-sofa-foto's...

FOTO (3)

De rappende leerlingen (over WAT IK VERGAT) - hoofddoekjesrap!

FOTO (2)

En de Anna Maria Sofie-figuren naar de tekeningen van Ingrid Godon!

FOTO (1)

Een paar foto's van het project op de Grips Grundschule - de kijkdozen met de visies van de DOM KONIJN-dieren op de dood...

WOUTER HAMEL

Weer terug uit Berlijn en meteen op weg naar Bergen op Zoom. Want daar gaf Wouter Hamel met zijn band een concert. Ze speelden lekker veel songs, en er waren heel wat nieuwe bij. Wouter is opeens zelf gaan schrijven en dat doet hij verdorie nogal erg goed. Een song die CHEAP CHARDONNAY heette en een andere die MAYBE I'LL ENJOY IT NEXT YEAR vielen me bijzonder op.
Wouter heb ik leren kennen toen hij voor de Superguppie-cd die ik mocht laten maken drie liedjes zong. PIEP werd het favoriete Superguppie-liedje van velen, ook van mij. Hij mocht het zelfs zingen tijdens het kinderboekenbalprogramma van vorig jaar. Maar al een tijdje zag iedereen die hem kende uit naar een cd. Die gaat er nu komen, ergens in het komende voorjaar. Wouter tekende bij DOXrecords, een goede zet, lijkt me, want hij zal er gaan samenwerken met BENNY SINGS, en met deze geweldige band en met die nieuwe songs wordt dat ongetwijfeld een top-cd.

Vrijdag (2)

Na een tweede, intensieve lezing waarbij de auteurs Vesna Aleksic (uit Servië), E.R. Frank (zie eerder bericht over haar en haar boek AMERICA IS ME), Aidan Chambers en ik uit onze jeugdboeken lazen en vragen beantwoordden, was het festival eigenlijk voorbij.
Maar mijn betreuerinnen hadden me de hele week gezegd dat ik naar de Berlijnse wijk Prenzlauer Berg moest gaan, en daar had ik nog geen gelegenheid toe gehad. Nu moest het er dan maar van komen. We sneakten met Miriam Möllers, haar man Sebastian en met Violeta, een van de allerleukste mensen die voor het festival werkt, uit het totale vrijdagavondgewoel en stortten ons op de inderdaad mooie uitgaanswijk. Nuja, zo erg storten werd het nu ook weer niet, en we eindigden met het eten van döner in een onbeduidend zijstraatje, maar toch is dat fijn bij zo'n festival - dat je de stad van de bewonerskant krijgt te zien.
En toch voel ik dat ik terug moet komen. Om nog méér Berlijn mee te maken. Maar ook om de mensen die ik hier heb leren kennen weer op te zoeken. Dus: deal? Deal.

VRIJDAG (1)

Vandaag was, qua lezingen, de beste dag, de mooiste ochtend. Ik was te gast bij de kinderen van de Grips-Grundschule, hier in Berlijn. Dit moet de leukste en fijnste en beste school van Duitsland zijn. Werkelijk alle klassen hadden met één of meerdere van mijn boeken gewerkt. Ik heb foto´s genomen van wat ze gedaan hebben, want de gangen stonden er vol mee (ik hoop de foto´s later te tonen, als ik terug ben). Dat waren steeds zeer bijzondere projecten, ik geef wat voorbeelden: er was van ieder kind een foto genomen, zittend op een grote rode ´lees-sofa´, met een lievelingsboek, en bij iedere foto hing, aan de wand, een lijstje met drie vragen óver dat boek. Er waren kijkdozen over hoe de verschillende dieren uit DOM KONIJN zich de dood voorstellen (als je erin keek zag je dus de dood zoals dat dier het voor zich ziet!). De tekeningen van Ingrid Godon uit Anna Maria Sofia waren stokpoppen geworden, er stonden prachtige bomen in de gang waarbij de bladeren foto´s van de handen van kinderen waren waarop ze geschreven hadden wat ze zich, als ze alles zouden vergeten, tóch absoluut niet wilden vergeten. De kinderen waren naar bejaardenhuizen gegaan om foto´s te maken van hun eigen handen IN die van oudere mensen. Een groepje had mijn boek WAS ICH VERGESSEN HABE omgezet in een uitstekende rap, en groep 3 had een van de Superguppiegedichten als rap geleerd en er een dans bij gemaakt, er waren vragen, er was een bekend radioprogramma voor kinderen uitgenodigd om vanuit de school een halfuur rechtstreeks over mijn boek te praten met diverse kinderen (en met mij), er waren tentoonstellingen over Nederland, en zelfs de drie afscheidschocoladerepen die ik kreeg waren verpakt in rood, wit en blauw papier. Er was met alle kinderen gesproken over dement zijn en over de dood...
Echt, zo goed heb ik het nog nooit meegemaakt, en wat kun je je als auteur toch realiseren wat voor een mega-giga-gelukkig beroep je hebt. (Dit laatste in de voetbal-´je´ vorm omdat het anders te ikkerig klinkt!)
En tenslotte nog even dit: voor wie het mocht denken, dit is dus geen highclass-witte-school, deze school heeft kinderen van 40 verschillende nationaliteiten, 80% heeft een allochtone achtergrond. Als ik kinderen had zou ik naar Berlijn verhuizen.

PETER VAN GESTEL

Vandaag wordt de Theo Thijssenprijs uitgereikt aan Peter van Gestel. Jammer genoeg kan ik er niet bij zijn vanwege mijn hier zijn - maar ik hoop dat het een mooie, feestelijke dag voor Peter en Marjolijn wordt. Want: alleen al vanwege WINTERIJS verdient Van Gestel deze prijs natuurlijk in meer dan ruime mate.

PS Voor over drie jaar nomineer ik graag Veronica Hazelhoff!

AMERICA IS ME

Een van de andere hier genodigde auteurs is E.R. Frank. Ik heb haar nog niet ontmoet. Maar ik kocht wel haar jeugdroman AMERICA IS ME (ik las de Engelse uitgave, in de USA heet het boek gewoonweg AMERICA). Het gaat over de 16-jarige America, een jongen die verdwaald raakt, verdwaald in zijn leven en verdwaald in de systemen. Het verhaal is hard en toch ook heel teder, sommige bladzijden wil je eigenlijk niet lezen, en dan zit je weer hard in het boek te knijpen omdat de gesprekken die America met zijn therapeut Dr. B. heeft zo spannend zijn.
Ik heb het dus zojuist uitgelezen, en ben het compleet eens met deze zin die ik over het boek op internet vond: Searingly raw and so painfully honest it nearly draws blood, young-adult novelist E.R. Frank's powerful sophomore effort about a boy nearly broken by neglect and abuse will dampen every eye and brand every heart.
Morgen hebben we een gezamenlijke lezing en dan zal ik haar in elk geval de vraag stellen die een zo opslokkende leeservaring met zich mee brengt, namelijk of ze weet hoe het nu met haar hoofdpersoon gaat...

O ja, en fijn hè: er zijn na AMERICA IS ME nóg drie boeken van E.R. Frank.

MORTEN OLSEN ea

Even iets dwarreligs tussendoor: in het hotel waar wij verblijven was deze week ook een grote Fifa/Uefa-conferentie. Ik zag Michel Platini bij het ontbijt en ik stond in de lift met Morten Olsen. Hoe kan het toch dat sommige mensen alleen maar vriendelijkheid uitstralen? Dat kan niet alleen de toevallige bouw van hun gezicht zijn. Olsen klopte een wat oudere meneer op de schouder en zei in perfect Duits dat het een prachtige WM geweest was en dat hij vooral had genoten van die Deutsche Mannschaft. De man bromde zijn antwoord zacht en blij.

DONDERDAG

(Op de foto Miriam Möllers, de grote organisatrice van het kinder- en jeugdboekgedeelte van het festival: zij is fenomenaal.)

Vandaag werden vier van de festivalauteurs, waaronder ik, uitgenodigd in een circustent. Daar bevonden zich ook allerlei schoolklassen die toneelstukken en sketches hadden voorbereid naar aanleiding van het lezen van onze teksten.
Voor mijn Superguppie-gedichten was dat een brugklas van een Gymnasium uit Machlin, vlakbij Mecklenburg, aan de Oostzee. Ondanks dat deze jongens en meisjes misschien iets te oud waren voor de gedichten, kwamen er toch heel aardige dingen uit. Na afloop bleek echter het interessantste: een van de jongens had de klas geheel zelfstandig aangemeld voor dit bezoek. Hij zorgde er dus ook voor dat er een nagesprek was, dat dat gefilmd werd, en hij hield tenslotte nog een eind-toespraakje. De vele meisjes in zijn klas leken er wat gapend bij te zitten, maar waarschijnlijk was dat toch schijn. Niet het gapen, bedoel ik, ook niet het feit dat ze meisjes waren, maar wel dat hun gapen ongeinteresseerdheid uitdrukte. Want toen kwam de vraag: ´Wilt u alstublieft weleens naar onze school komen?´ En ze knikten allemaal nogal. ´t Was niet van de slaap.

HOOFDPERSONEN

Een zeer interessante lezing gisteravond, van Aidan Chambers. Het ging o.a. over dat wat volgens Aidan het verschil is tussen writers en authors: grof gezegd schrijven writers voor een publiek dat zij (denken te) kennen, en ze schrijven een boek dat grotendeels volgens plan op papier verschijnt. Een auteur gaat een gevaarlijker avontuur aan: hij of zij komt een hoofdpersoon tegen en probeert volgens te ontdekken wie die hoofdpersoon is, hoe hij of zij praat, hoe hij of zij zich in de omstandigheden waar de auteur hem voor stelt zich gedraagt.
Aidan gaf hierbij vele nuances aan die ik hier moeilijk allemaal kan herhalen. Maar intrigerend is het wel - auteurs klappen tegen hun hoofdpersonen op, die hoofdpersonen smijten zichzelf op de auteur, en of de auteur nu wil of niet: hij zal An Die Arbeit. Zijn hoofdpersoon dient te worden ontmoet.

ROT ODER BLAU?

Vroeg een jongetje van acht me vandaag bij een lezing: Was ist denn Ihre Lieblingsfarbe? Ik wees op mijn broek, mijn T-shirt, mijn schoenen en zei: ´Blau´. Stom. Want toen pas keek ik naar hem en zag zijn prachtig vlammende rode haar. Ik had meteen spijt van mijn domme blauwe antwoord. Na de lezing kwam hij gelukkig naar me toe. Hij ging voor me staan, wees naar zijn haar en zei: ´Mijn lievelingskleur is rood.´ ´Ja!´ riep ik. Ik vroeg of hij trots was op zijn schitterende haar. ´O ja,´straalde hij, en voegde eraan toe: ´En het is níet geverfd!´

AIDAN CHAMBERS

Hij is óók hier: Aidan Chambers. Toen ik negentien was las ik zijn JE MOET DANSEN OP MIJN GRAF, en toen ik het uit had had ik een tijd lang hetzelfde gevoel als na het zien van de film BROKEBACK MOUNTAIN - ik was omvergestormd. Nooit kon ik toen ook maar bevroeden dat ik nog eens met hem dim sum zou zitten te proberen en over ´het vak´ zou praten. Dat hebben we gisteravond dus gedaan, en dat alleen al maakt mijn verblijf hier herinneringswaardig (is dat een germanisme?). Ik kan eigenlijk niet wachten tot ook zijn nieuwste (en laatste!!!!) jeugdroman THIS IS ALL in Nederland verschenen zal zijn...

DINSDAG

Vandaag kwamen er 150 jongeren van 14-16 jaar naar het Haus der Berliner Festspiele om een uur over DE DAGEN VAN DE BLUEGRASSLIEFDE te horen. Er was een band (uit de Oekraine!), er was een toneelspeler die een flink stuk uit het boek voorlas, er was een interview en er waren vragen. Veel vragen. En ook veel persoonlijke vragen. Meteen al in het begin wilde een meisje weten of ik zelf homo was. En dat vond ik een goede vraag. dat zou ik namelijk ook willen weten als ik in het publiek had gezeten. Daardoor werd het uur enorm aangenaam en de lezing heel bijzonder. Deze jongeren waren natuurlijk wel de leukste 14-16-jarigen van Berlijn (kan niet anders) en hun leraren waren ook de leukste leraren van Berlijn (kan evenmin anders), maar doordat ze wisten hoe een en ander zat werd het mijn boek eigenlijk mínder een homo-boek. Het werd een persoonlijker boek, en nu ze wisten dat de persoonlijke vragen goed en toegestaan waren (oa: bent u getrouwd want dat kan toch? hoe reageerden uw ouders? hoe weet je dat je schwul bent? wilt u geen kinderen met uw vriend en een vrouw die uw kind draagt?), was het verhaal van Tycho opeens het verhaal van iemand die ze ´kenden´ en niet van ´zomaar een homo´, een ´geval´ of zo. En dus werd er met instemming geknikt en gehumd toen het over de verliefdheidsverschijnselen ging (niks alleen voor homo´s), werd er meer gelachen, werd er gemompeld: ´ja, so geht das´. En zelfs als ik me vergis en als er veel jongeren waren die het allemaal maar niks vonden dan moet het voor de paar jongens en meisjes die zich afvragen of zij zelf ook niet schwul zijn fijn geweest zijn dat er door de vragenstellers zo ruimhartig en geinteresseerd over homoseksualiteit werd gesproken. Al met al een geweldige ervaring waarvan ik in elk geval veel heb geleerd.

SCHULD (2)

Ik kocht in het grote cultuurwarenhuis Dussmann (vlakbij Unter den Linden) een cd van Stephan Sulke. Die vond ik vroeger goed, en helaas, nu niet meer. Zelden een artiest gezien die zo diep gezonken is, slechter en slechter en slechter dan hij twintig jaar geleden zelf ooit heeft kunnen denken, lijkt me. Hij presteert het zelfs om nieuwe versies van zijn grote hits te maken die die hits voor eeuwig verpesten (met foute synthesizers en zo). MAAR! Eén lied was wél goed, namelijk het lied.... SCHULD...!

Wenn ich fremd geworden bin in meiner eignen Heimatstadt
wenn ich keinen Hunger hab und ich werd trotzdem niemals satt
wenn ich nicht mehr trinken kann obwohl ich dauernd durstig bin
wenn ich nicht mehr schlafen kann obwohl ich immer müde bin

Dann ist das Deine Schuld

Wenn ich eingeschlossen bin obwohl die Türen offen stehn
wenn ich krank und elend bin als würd ich wie ein Kreisel drehn
wenn ich keine Schmerzen spür und tut mir jede Zelle weh
wenn mein Boot mit mir versinkt und ich auf festem Boden steh

Dann ist das Deine Schuld

(etc)

PS Ik ga dat T-shirt kopen. Je weet wel.

CHRIS THILE

Vandaag verschijnt de vijfde solo-cd van Chris Thile. Al heel jong maakte hij twee traditionele bluegrass-platen, die, toen nog, instrumentaal waren. Hij is een ongelooflijk begenadigde mandoline- en banjospeler, maar na zijn albums DECEIVER en nu dus HOW TO GROW A WOMAN FROM THE GROUND is hij meer dan dat: zanger, popmuzikant, briljant mixer van stijlen etc. Hij maakte deel uit van de onlangs in een pauzestand gezette vriendenband NICKELCREEK (www.nickelcreek.com), en vandaag (dinsdag 12-9) probeer ik zijn nieuwe cd te pakken te krijgen. Een advies aan allen: doe dat ook, of luister alvast wat op www.myspace.com/christhile.

MAANDAG en LILIAN BRØGGER

Vandaag was de eerste lezing voor schoolklassen. Dat was erg vrolijk - de kinderen hadden zelf allerlei Superguppie-achtige gedichten gemaakt die ze ook voorlazen. Vooral een gedicht over een los draadje - dat heet in het Duits EIN FUSSEL - was leuk.
En toen ik over Cal en Gus begon voor te lezen zag ik ze opeens zitten. Cal en Gus, bedoel ik. Ze zaten in mooie precies-gelijke streeptruitjes naar me te smilen zodra ik het woord 'Zwillinge' noemde. Later bleek dat ze van Turkse afkomst waren en Ugur en Erkan heetten. Misschien heb ik me dus vergist toen ik aan PUREE begon. In de namen, bedoel ik.

Het leuke aan dit festival is dat er zoveel andere schrijvers zijn, uit allerlei landen. Behalve de schrijfster Valérie Dayre uit Frankrijk (die volgens mij prachtige novellen schrijft) en natuurlijk de held Aidan Chambers die nu gearriveerd is (ik sprak hem ooit, een jaar of vijf geleden, het is een genoegen hem hier weer te ontmoeten), was vooral de kennismaking met de Deense tekenares Lilian Brøgger erg bijzonder. Ik kende haar werk al, bv. uit het prachtige biografische boek over Hans Christian Andersen, en ik vond het al mooi, maar nu gaf ze me zomaar vier nieuwe boeken. Hierbij een beeld uit een heerlijk prentenboek dat ze samen met Kim Fupz Aakeson maakte. En kijk eens op haar website www.lilianbroegger.dk!

11 september 2006

Iedereen weet waar hij of zij was, vijf jaar geleden. Vandaag is de herdenking, en oa mijn webmasters zijn er bij, vanwege hun buren en vrienden met wie ze destijds in 2001 alles hebben meebeleefd. Helaas is er hier een festival-onderdeel waarbij ik niet weg kan blijven, maar ik had graag naar de televisie gekeken. Ik wilde hier een Ground Zero-foto posten die ik in juli maakte, maar de computer wilde hem niet uploaden. In elk geval: veel goeds, Lennart en maikel, voor jullie vrienden.

TIMBERLAKE

Ik wist dat tijdens dit verblijf hier twee cd´s uit zouden komen waar ik naar uit zie. Op dinsdag 12 september, om precies te zijn. De eerste is HOW TO GROW A WOMAN FROM THE GROUND van Chris Thile (daarover later meer) en de andere is FUTURESEX/LOVESOUNDS van Justin Timberlake. Die laatste was hier al wat dagen eerder en dus kocht ik hem gisteren al. Het toeval wil dat collega Kaat Vrancken me sms´te dat ze de cd ook kocht - en we hebben het er toch nooit over gehad. Ik heb hem inmiddels geluisterd en op twee halfzachte tracks na is hij fantastisch. Bijna alles is door Timbaland geproduceerd en lijkt precies zo te moeten zijn als het geworden is. De single SEXYBACK is een van de allerbeste, maar ook WHAT GOES AROUND en het titelnummer en vooral LOVESTONED zijn geweldig. De vorige cd van Timberlake vond ik veel te r&b-achtig, dít is pure, sterke pop. Met veel vleugjes Prince, en dat is natuurlijk helemaal goed. Oké, voor de teksten hoef je deze cd niet te kopen, maar verder...

PS Lennart en Maikel en de anderen: toen ik in NY was en de grote cdwinkel op Union Square bezocht vond ik het zo bijzonder dat daar de allergrootste namen langskwamen voor een handtekeningensessie (zoals Pharrell Williams toen) en dinsdag doen Justin Timberlake hetzelfde. Leuk om naar te kijken vanaf de ramen van de Starbucks bij Barnes & Nobles, ook aan Union Square!

SCHULD

Ben vanochtend ook wat rondgelopen en dronk milchkaffee in de zon. Maar toen kwam ik langs een T-shirtwinkel waarin één shirt me enorm opviel, en ik weet niet waarom het me de hele dag is bijgebleven, wat dat over mij zegt, wat dat over Duitsland zegt, hoe alles in elkaar zit, maar het was een shirt met heel grote letters: ICH BIN SCHULD.
Waarom?
Wieso?

ZONDAG

Vandaag de eerste festivaldag gehad. Het was erstaunlich, zoals ze hier zeggen. Twee acteurs deden een heel groot gedeelte van WAT RIJMT ER OP PUREE?, inclusief raps. En opeens waren Cal en Gus er, rappend, in het Duits nog wel (in de fantastische vertaling van Rolf Erdorf). En dan kwam hun directeur ook nog vertellen dat er mogelijk, mogelijk, mogelijk belangstelling is om een toneelstuk van het boek te maken.
De kinderen die er waren zaten te stralen op het moment dat er gerapt werd...!
Vanavond komt Aidan Chambers aan, en er zijn uiteraard al vele andere auteurs. Er is ook zon. En er zijn vele ´betreuerinnen´, er was een ouder Spaanstalig echtpaar dat mijn WAS ICH VERGESSEN HABE kocht en ook een foto met mij wilde om op het boek te plakken (ook erstaunlich :-)). Tsj. Prf. Grwf. Kss. Tsj!

[ON]BEKENDE PLEKKEN

Ik ben in Berlijn aangekomen en afgehaald door de organisatrice. Ze bracht me naar het ongelooflijk chique hotel, ik denk niet dat ik ooit in een vijfsterrenhotel heb gelogeerd, waar zelfs op het toilet een telefoon is. Ik realiseerde me dus wel dat mijn voorbereiding hoogstens twee sterren is, en mijn meegebrachte kleren toch echt niet veel meer dan drie...
Maar ik heb al wat rondgelopen en weer gebeurde wat ook een paar weken geleden in New York al zo spannend was: ik vulde plaatsen met voor mij al vaak gelezen namen in met beelden! Ik zag bv. de Gedächtniskirche en ook de Kurfürstendam is niet ver weg.
In het Joods museum in Amsterdam is nu een tentoonstelling van de foto´s van de Noor Jonas Bendiksen te zien - en ik kocht zijn boek SATELLIETEN. Wat heeft dat met Berlijn te maken? Dit: Bendiksen reisde vroegere Sovjetrepublieken langs (de hierbijgaande foto is prachtig, en gemaakt in een veld waar brokstukken van ruimteschepen terechtkomen, er is een lanceerstation in de buurt. Op het moment dat Bendiksen af wilde drukken dwarrelde er opeens een zwerm witte vlinders voor zijn lens), en behalve de foto´s staan er in het boek ook kleine inleidingen over die landjes. We kennen ze niet, we hebben er nog nooit van gehoord - en toch bestaan ze, compleet met presidenten, regeringen en eigen postzegels. Trans-Dnjestrie, Abchazie... Ik wilde er meteen heen - maar dan juist om beelden te verzamelen bij totaal ónbekende plaatsnamen. Een soort omgekeerde ervaring vergeleken met de ervaring die ik hier in Berlijn en onlangs in New York onderging.
(zie ook www.jonasbendiksen.com)

WRITING SPACE

De mensen van het literaturfestival in Berlijn hebben in de voorbereiding niets aan het toeval overgelaten. De deelnemende schrijvers moesten vragenlijsten invullen, speciale foto's laten maken voor aankondigingsposters (hierover later meer) en ook werd onze medewerking gevraagd voor het writing-space-project. We moesten door middel van een foto of een tekening aangeven hoe onze schrijfruimte eruitziet. Die van mij bestaat niet... Ik werk overal, in de trein bv. , op terrassen en in café's. Dat probeerde ik samen te vatten in een foto. En tot mijn verbazing is juist die foto gekozen tot omslag van de vuistdikke catalogus van het festival. Hm. Hierbij dan maar even het beeld - sorry voor de opschepperij. Wie goed kijkt kan één van mijn favoriete kranten ontdekken. Plus mijn vaste bestelling Qua Koffie.

CAMERON CLAPP

Binnenkort begint dit weblog officieel - aanstaande zaterdag, 9 september, vertrek ik naar Berlijn om daar het Literaturfestival mee te maken. Ik zal van daaruit proberen te posten, en dus zal het onvermijdelijk wel over boeken en Berlijn gaan.
Maar er gebeurt nog zoveel meer.
Gisteravond bijvoorbeeld zag ik een held op tv. Hij heet Cameron Clapp en hij was te gast bij nota bene Jensen (vreselijkste der vreselijken). Maar deze Cameron heeft hij dan maar mooi gevonden -
Cameron Clapp is een jongen van 20 die vijf jaar geleden aangereden werd door een trein en zijn beide benen en een arm verloor. In plaats van de verwachting te volgen (99 % van de rest van zijn leven in een rolstoel doorbrengen) besloot Cameron weer te leren lopen. Nu heeft hij protheses waarmee hij dat inderdaad doet, maar méér dan dat: hij is een atleet die de 100 meter in twintig seconden rent.
Veel belangrijker is dat hij een vrolijke, wijze jongen is geworden, lichtelijk hyperactief, en dat hij zijn leven na zijn ongeluk veel leuker en rijker noemt dan het had kunnen zijn zónder.
Hij reist de hele wereld af om te praten met mensen die in eenzelfde situatie zitten (gewonde militairen bijvoorbeeld), vertelt zijn verhaal op medische congressen en is een vuur van energie en positiviteit.
Wie heeft het ook gezien?
Kijk anders even op www.cameronclapp.com.