De reis van Che (door Alexander)

Ik had al de hele middag op zonnige, gonzende terrassen gezeten, dus heb ik vanavond rustig de film THE MOTORCYCLE DIARIES bekeken. Want als ik de Fame aan het begin van de Kalverstraat binnenloop kom ik er altijd wel uit met een spotgoedkoop kwaliteitsdvd’tje, en vanwege mijn huidige Zuid-Amerikaobsessie viel mijn oog op deze film, over de reis die Che Guevara en zijn maat Alberto Ganado door Zuid-Amerika maakten.

Twee jongemannen besluiten aan het eind van 1951 per motor Zuid-Amerika te doorkruisen, beginnend in Argentinië en via Chili, Peru en Colombia, om te eindigen in Venezuela. Dat levert een reeks fijne, mooie plaatjes op, een prachtige verbeelding van de rijke verscheidenheid van landschappen, nu eens vlakke pampa’s, dan sneeuwhellingen, woeste bergen, woestijn en Inca-overblijfselen. Maar behalve dat fijne landschap niet zo heel veel bijzonders.

Maar het is een roadmovie over Che Guevara, dus is de reis bijzonder. De Che die later zou deelnemen aan tijdens de socialistische revolutie op Cuba zien we hier ontstaan, als hij op zijn reis uitgebuite mijnwerkers ontmoet, en mensen die de (niet besmettelijke) handen van leprapatiënten niet durven schudden.

Het dreigt daardoor een iets te politieke film te worden, te eenzijdig boodschap-van-Che-predikend. Che (overigens geweldig vertolkt door de sowieso geweldige Gael García Bernal) verklaart namelijk op een gegeven moment dat hij wel socialist móest worden, na wat hij gezien had: een continent met uiteenlopende aanblikken, maar overal identieke mensen, die lijden onder het oprukkende kapitalisme. Alsof de film wil zeggen: 'Che kon niet anders want hij zag dat allemaal, en u nu ook, dus u weet nu dat hij het goed zag en dat hij ontzettend gelijk had!'

In de slotscènes relativeert de regisseur dat en daarmee behoudt de film op het nippertje zijn kunstzinnigheid, zijn vatbaarheid voor meerdere interpretaties. Want vriend Alberto zag hetzelfde en maakte hetzelfde mee, maar werd helemaal niet politiek actief. Dat maakt de reis (lees ook: de film) vooral een interpretatie van wat Che zag in Zuid-Amerika. Daarmee is THE MOTORCYCLE DIARIES een heel onnadrukkelijke, maar des te sterkere biopic.